Shirma Rouse: ‘Eten is als muziek, het kan je raken’ - NRC

2022-09-16 20:40:44 By : Ms. Jenny Liu

Vanwege het coronavirus werken onze medewerkers thuis.

N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.

Shirma Rouse (42) , zangeres, kwam op haar negentiende alleen naar Nederland. Rotterdam is haar stad, Curaçao haar thuis. Haar nieuwe show gaat over alles wat ze meemaakte. „Ik was zelfs het plezier van het zingen kwijt.”

In het eettentje Altijd in de Buurt, met kamerplanten en een roze vloer, zit Shirma Rouse al te wachten aan een tafeltje naast de bar. De fotoshoot is achter de rug. Ze zit op haar telefoon, alles aan haar straalt uit dat ze nog heel even niet gestoord wil worden. Haar lange dreads hangen over haar schouders naar voren. Ze draagt een bril met goudkleurige bovenrand en gouden oorbellen. Op tafel ligt een ronde glittertas.

Ze legt haar telefoon weg. „Oké, ik ben er.”

Nog maar net is ze terug in Rotterdam. Zes weken was ze op Curaçao bij haar ouders. Curaçao, dat is thuis. „De zee! Ik zwem elke dag.” Zwemt ze ook in de Noordzee? Ze kijkt me aan of ik gek ben. Pakt haar telefoon. Laat foto’s zien van kristalheldere baaien met stranden zoals stranden bedoeld zijn. Haar ouders, 65 en 67 jaar, zijn met haar meegekomen en logeren nu bij haar in Rotterdam-West. „Al ben ik 42, mijn moeder maakt zich nog steeds druk om mij. Ik geniet ervan. Ze zegt elke dag ‘ik hou van jou’. Mijn vader kon het nooit zeggen, ik leer hem dat nu. Ik zeg pap, we hebben dat nodig. ‘Ja maar je weet dat het zo is.’ Ik: nee, zeg het. Dan gaat-ie” – ze mimet de woorden I love you met haar lippen. „Zo schattig.”

Vanaf half september trekt de Nederlandse Queen of Soul door het land met haar nieuwe show Hoop en liefde. Eerder dit jaar was ze coach in EO-programma Amazing Grace, waarin acht bekende Nederlanders gospelonderricht kregen. Ze is bezig aan een tweede kookboek dat ze ook zelf gaat illustreren. En eind september opent in het Catharijneconvent in Utrecht een expositie over gospelmuziek waarvan ze co-curator is. „Hoop werk hoor”, zegt ze. „We beschrijven de ontwikkeling van de muziek van West-Afrika, naar Amerika, naar Nederland. Er is veel te vinden over gospel in Amerika, maar niet over hoe het hier is gekomen.” Trots: „We hebben ook een slavenbijbel in bruikleen weten te bemachtigen. Heel bijzonder, er zijn er maar drie op de wereld. Zendelingen uit Europa kwamen in Amerika het woord verspreiden, maar van iets als de exodus uit Egypte mochten de slaven niet weten, dan zouden ze gaan vechten voor hun rechten. Dus dat werd eruitgehaald. Veel mensen wisten niet dat zulke bijbels bestonden. Mijn oma had me erover verteld, daarom zijn ze ernaar op zoek gegaan voor de expositie.”

Op de geplastificeerde menukaart staan foto’s van de gerechten. Dit is het meest verkochte, zegt Shirma Rouse, wijzend naar de chicken ’n waffles. „Heel Amerikaans.” Zij neemt avocado chicken, een andere favoriet. „Zonder broodje”, zegt ze tegen de serveerster. Rotterdam is haar stad. „In mijn straat heb je zeker twintig nationaliteiten. En je hebt weinig toeristen. Ik kan zo tien plekken opnoemen waar ik ga zitten en iedereen ken die langskomt. Super chill.”

De barvrouw leunt over de bar en zegt dat ze geen gemberbier meer heeft.

De barvrouw noemt een reeks alternatieven.

„Mangosteen, wat is dat, is dat lekker? Wil ik wel proberen.”

Shirma Rouse is niet alleen zangeres. Sinds ze op haar negentiende in haar eentje van de Antillen naar Nederland kwam, stampte ze in haar eentje een bloeiend bedrijf uit de grond. „Shirma, derde persoon, is te boeken voor heel verschillende dingen. Doceren, life coaching, studieloopbaanbegeleiding, masterclass over ondernemen, benefietconcert. Ik doe van alles! Vooral met jongeren. Ik ben net met vijf tieners naar Suriname geweest. Terug naar hun roots.” Dat was als ambassadeur van de stichting Dushi Vriend. In Dushi Huizen verblijven kinderen die niet meer thuis kunnen wonen en vaak traumatische dingen hebben meegemaakt.

Moeilijk voor te stellen dat deze muzikale powervrouw lang genoegen heeft genomen met een rol op het tweede plan. Jaren zong ze in dienst van andere artiesten, onder wie Chaka Khan, Candy Dulfer, Wouter Hamel, Glennis Grace en Anouk, met wie ze in 2013 het Songfestival deed, waar ze werd uitgeroepen tot beste achtergrondzangeres. Ze tourde intussen met eigen liedjes en Aretha Franklin-songs maar echte roem bleef uit. Dat veranderde pas na haar deelname aan The Voice of Holland in 2013, al leverde ook dat geen platencontract op.

Misschien had ze een lange aanloop nodig omdat een zangcarrière nooit in de planning zat. Ook al zong ze van jongs af aan in de kerk en hoorde ze van haar moeder en oma dat ze goed was, zangeres worden kwam niet bij haar op. „Mijn ouders vonden kennis belangrijk. Je moest lezen, leren.” Haar moeder was medisch analist, haar vader dieselmonteur en muzikant – hij begeleidde artiesten op de piano. Ze woonden op het kleine Sint Eustatius (21 vierkante kilometer), dat ze beschrijft als een paradijs voor kinderen. „Weet je hoe vrij! School begint om zeven uur, om half een ben je klaar. Wij gingen eten bij oma, dan spelen, zwemmen, wandelen, op zoek naar vruchten. Echt avontuur.” Een nadeel was dat ze met haar vwo-advies naar de mavo moest, er was geen andere school. Ze compenseerde het gebrek aan uitdaging door extreem veel te lezen. „Voor mijn vijftiende had ik de bibliotheek uit.”

Op haar zestiende ging ze uit huis om havo te doen op Curaçao. Drie jaar later ging ze scheikunde studeren in Leiden. „Leiden was leuk want ik had heel veel vrienden, maar er werd wel veel gediscrimineerd. Het is een witte stad, niet zoals Rotterdam. Je had alleen veel vluchtelingen want er was een azc in de buurt. Ik werd daar dan heel makkelijk ook onder geschaard. ‘Wat doe je hier’, vroegen mensen. Hallo, ik heb gewoon een Nederlands paspoort.” Ze sloot zich aan bij een gospelkoor. Bandjes begonnen haar te vragen als achtergrondzangeres. Terwijl ze al volop tourde maakte ze haar studie af, waarna ze de scheikunde alsnog voor gezien hield en zang (jazz) ging studeren aan het conservatorium in Rotterdam.

Haar Apple Watch maakt een muzikaal geluid.

„O sorry, mijn tandarts. Die moet ik even nemen.” Er is een facing van een van haar tanden af. Terwijl ze belt wordt de kip op tafel gezet.

Ze is een enorme foodie, zegt ze even later genietend. „Het oog wil wat, maar de smaakpapillen ook. Eten is als muziek, het kan je raken.” Jarenlang deed ze Shirma’s Soulkitchen, waarbij ze kookte voor publiek en tussen de gangen door zong met andere artiesten. „Ik kan ook soms drie gangen voor mezelf maken. Alles rustig snijden op blote voeten. Dat voelt vrij. Wij liepen als kind altijd op blote voeten, mijn moeder ook.” Lachend: „Ik hoor mijn vader nog roepen: trek schoenen aan!”

Shirma Rouse koos voor een lunch in Altijd in de Buurt omdat:

„Het is mijn plekkie. Superfijn om te zitten als ik moet werken. Veel licht en heerlijk eten!”

Over haar uiterlijk is ze altijd tevreden geweest. Maar toen haar zus een kind kreeg, vier jaar geleden, ontstond de wens vrijer te kunnen bewegen, met haar nichtje te kunnen rennen en spelen. Ze volgde een medisch dieet, ging fanatiek sporten en viel ruim zestig kilo af. Ze ontdekte het nadeel van haar levensritme. „Laat in de avond spelen, na de show lekker eten.” En ze ontdekte dat ze een gelukseter is. „Eten speelt een integrale rol in onze cultuur en al helemaal in ons gezin. Vieren! Samen zijn!” Ze moest, zegt ze, de functie van eten gaan scheiden van het geluksmoment. „Hetzelfde gevoel houden, maar gezondere dingen eten.” Niet makkelijk. „Iedere laag vet die eraf gaat is een laag ellende die naar boven komt. Je moet durven jezelf te confronteren. Je houdt verkeerd gedrag in stand door slachtoffer te zijn. Slachtoffer is als je je er niet van bewust bent dat iets je overkomt waar je geen controle over neemt. Pas als je dat kunt doorbreken kunnen er dingen veranderen.”

Ik vraag waarvan zij slachtoffer was. „Ik denk: van prestatiedruk. Mijn vader was streng. Als je een negen haalde was het: waarom geen tien. Als je een tien haalde: volgende keer weer een tien. Kijk, als hij wist dat een acht voor jou het maximum was: oké. Maar hij wist dat ik beter kon. Pas op latere leeftijd besefte ik dat hij daarom zoveel van mij verwachtte. Maar het was fijn geweest als hij mijn prestaties af en toe had erkend, al was het maar door te zeggen: ‘goed gedaan’.”

Corona kwam voor haar op het juiste moment. „Ik zei altijd ja, ook als ik nee moest zeggen. Ik deed backing vocals, tegelijk bracht ik mijn eigen muziek uit. Kreeg ik een klus voor mijn eigen muziek, dan liet ik die gaan om mensen niet teleur te stellen. Maar je maakt muziek zodat anderen het kunnen horen. Ik schrijf liedjes voor mezelf, maar het is wel mijn verhaal dat ik wil delen. Ik ging zover over mijn grens dat ik zelfs het plezier van het zingen kwijt was. Ik dacht: ik weet niet of ik dit nog wel moet doen. Tijdens corona kwam ik tot het besef: ho wacht even, zingen maakt mij gelukkig.”

In diezelfde periode eindigde haar relatie. „Hij was gone with the wind. Precies op tijd. Een relatie is leuk maar ook wel: werk. Toevallig had ik het met mijn moeder hierover. Ik zeg ma, als ik nooit meer een vriend heb ben ik ook oké. Ik wil van het leven genieten, ik wil geen gezeik, niemand zijn shit oplossen. Ik wil iemand die houdt van reizen, zoals ik. Die houdt van familie, zoals ik. En ook…” …ze zoekt het woord… „met een bepaalde intelligentie. Niet in de zin van boeken lezen maar betrokken zijn bij de wereld, weten wat er gebeurt. Dat je gewoon een gesprek kunt voeren.”

De inspiratie is terug. „Ik wil weer schrijven. Ik wil weer maken. Ik wil weer zingen.” Haar nieuwe show is „een reis door mijn leven”, met eigen nummers en songs van muzikale helden als Aretha Franklin. Volgend jaar gaat ze een huis laten bouwen op Curaçao. Ze eet koolhydraatarm, met minder vetten, om de volgende kilo’s kwijt te raken. En als ze wil genieten, gaat ze genieten. „Ik ga rustig in mijn eentje naar een sterrenrestaurant. Je vraagt veel van je lichaam, van je denken, van je zijn, dus je moet ook opladen. Dan ga ik op het terras zitten met een boek en een mooi glas van iets. Hoe lekker! Why not!”

Heeft u een tip over dit onderwerp, ziet u een spelfout of feitelijke onjuistheid? We stellen het zeer op prijs als u ons daarover een bericht stuurt. U kunt ons ook anoniem een tip geven.